Notaris en wilsbekwaamheid
De volgende vragen worden op deze pagina beantwoord:
- Is uw cliënt (nog) in staat een testament te maken?
- Handelingsbekwaamheid of wilsbekwaamheid in juridische zaken
- Waarom zou u als notaris een onafhankelijke arts inschakelen?
- Hoe gaat de beoordeling van de wilsbekwaamheid in zijn werk?
Handelingsbekwaamheid of wilsbekwaamheid in juridische zaken?
handelingsbekwaamheid of wilsbekwaamheid komen aan bod wanneer i.e. :
- de betrokkene een testament wil maken of wijzigen
- een notariële volmacht wil geven
- de betrokkene een grote aankoop of verkoop wil verrichten.
Wanneer u daar als notaris bij betrokken bent, moet beoordelen of iemand daarvoor handelingsbekwaam is. In de praktijk wordt dit ook wel wilsbekwaamheid genoemd. Uw beroepsgroep heeft daarvoor een eigen protocol beschikbaar om hierover te oordelen.
http://www.recht.nl/doc/ProtocolwilsbekwaamheidKNB.pdf
Wanneer u als notaris twijfelt aan de wilsbekwaamheid van uw cliënt, kunt u bij ons een onafhankelijke arts inschakelen om dat te laten beoordelen.
Bij de beoordeling van de wilsbekwaamheid gaat het erom of iemand ’ter zake’ wilsbekwaam is.
Daarom is het nodig dat de onafhankelijke arts in grote lijnen van de inhoud van bv. het testament op de hoogte is, zodat de arts de cliënt op de inhoud kan testen/bevragen.
Waarom zou u als notaris een onafhankelijke arts inschakelen?
De eindverantwoordelijkheid voor het passeren van een akte ligt bij de notaris. Maar U dient ervan overtuigd te zijn dat uw cliënt wilsbekwaam is. Het niet inschakelen van een onafhankelijke arts kan u later, bijvoorbeeld bij een tuchtrechtelijke of civielrechtelijke procedure worden tegengeworpen.
Dementie is een complexe ziekte en de dementerende vertoont vaak façade-gedrag. Het is niet reëel van een notaris te verlangen dat hij dit gedrag kan doorgronden; dit vereist een specifieke deskundigheid.
Die benodigde deskundigheid mag u van ons kunt verwachten.
Hoe gaat de beoordeling van de wilsbekwaamheid in zijn werk?
Iemand wordt als wilsbekwaam beschouwd, als hij/zij er blijk van geeft de op zijn/haar bevattingsvermogen afgestemde informatie te begrijpen in de mate die voor de aard en de reikwijdte van de te nemen beslissing noodzakelijk is.
Bij de beoordeling van de wilsbekwaamheid of wilsonbekwaamheid wordt o.a. rekening gehouden met:
- in hoeverre speelt bv. een diagnose als de Ziekte van Alzheimer een rol m.b.t. de wilsbekwaamheid
- zijn er zintuiglijke beperkingen die het moeilijk maken de wilsbekwaamheid te beoordelen
- kan de cliënt zich op een alternatieve wijze uiten
- hoe ingrijpend is de beslissing waar het om gaat
- begrijpt de cliënt de op zijn bevattingsvermogen afgestemde informatie
- begrijpt hij het belang van deze informatie voor zijn eigen situatie
- kan hij een afgewogen keuze maken en begrijpt hij de consequenties daarvan
- is er ziekte-inzicht en in hoeverre speelt dit mee in de beslissing
- handelt hij uit vrije wil
In de praktijk betekent dit dat de beoordeling van de wilsbekwaamheid nogal wat tijd kost, meestal 1 à 1,5 uur. de onafhankelijke arts bezoekt de cliënt thuis in de eigen vertrouwde omgeving.
Wanneer er na het eerste gesprek nog onvoldoende duidelijkheid bestaat over de wilsbekwaamheid dan kan het bezoek worden herhaald.